عمل لازک چیست؟ عمل جراحی چشم لازک (Laser Epithelial Keratomileusis) به نوعی جراحی برای اصلاح عیوب انکساری چشم از طریق فرم دادن مجدد به قرنیه و پاکسازی بخش جلویی چشم می‌گویند تا مشکلاتی نظیر نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم رفع شود. روش عمل تقریبا ترکیبی از شیوه‌های لیزیک و PRK است. با اینکه نرخ موفقیت عمل لازک چشم بسیار بالاست اما دوره ریکاوری آن نسبت به سایر جراحی‌های اصلاح عیوب انکساری چشم طولانی‌تر است. در ادامه به مقایسه لازک با لیزیک خواهیم پرداخت و سپس به مراقبت‌ها و توصیه‌های قبل و بعد از عمل، شیوه جراحی چشم لازک و هزینه آن صحبت خواهیم کرد.
لازک بهتر است یا لیزیک؟
برای بسیاری از افراد این سؤال وجود دارد که فرق عمل جراحی لازک با لیزیک چیست و کدام بهتر است؟
در طول عمر لیزیک (LASIK)، یک فلپ نازک دایره‌ای به کمک میکروکراتوم یا یک لیزر جراحی فمتوسکند روی سطح چشم تشکیل می‌شود. سپس جراح این فلپ را تا می‌زند تا به استروما دسترسی پیدا کند. در نهایت به کمک لیزر اگزایمر (Excimer) بافت قرنیه را تغییر شکل می‌دهد. در نهایت فلپ دوباره به جای اولیه خود باز می‌گردد تا نقش یک بانداژ طبیعی را اجرا کرده و به التیام بخشی آن کمک کند. اتصال فلپ بدون نیاز به بخیه و دوران ریکاوری تقریبا سریع است.
اما عمل لازک (LASEK) تقریبا ترکیبی از PRK و لیزیک است. در عمل جراحی چشم لازک مشابه با PRK، اپیتلیوم قرنیه از لایه استرومای زیرین جدا می‌شود اما به جای اینکه کاملا جدا شده و بافت را ببرند، جراح چشم یک لایه بسیار نازک به نام فلپ از اپیتلیوم را به یک سمت قرنیه می‌برد. بعد از اینکه لیزر درمانی به اتمام رسید، بافت اپیتلیومی مجددا روی سطح چشم قرار می‌گیرد تا روی استروما را بپوشاند. سپس لنزهای تماسی به عنوان پانسمان روی چشم قرار می‌گیرند تا بافت اپیتلیوم التیام پیدا کند.
بنابراین در عمل لازک، فلپ قرنیه‌ای نسبت به لیزیک بسیار نازک‌تر است به همین دلیل این عمل برای قرنیه نازک کاملا مناسب است. بنابراین احتمال اینکه میزان بیش از حد بافت قرنیه با لیزر اگزایمر برداشته شود وجود نخواهد داشت و در ساختار چشم تغییرات ناخواسته رخ نخواهند داد. همین ویژگی باعث می‌شود تا احتمال بروز خشکی چشم هم کمتر شود. همچنین عمل لازک برای کسانی که نمره چشم نزدیک بینی بالایی دارند بهتر است.
شرایط عمل لازک
عمل لازک چشم مشابه با سایر جراحی‌ها یکسری پیش نیاز و الزاماتی دارد به همین دلیل تمامی افراد کاندید مناسبی نیستند:
باید حتما بالای ۱۸ سال باشید که گاهی اوقات بسته به شرایط حتی سنین زیر ۲۱ سال هم کاندید خوبی نیستند؛
.نمره چشم افراد باید در طی ۱۲ ماه گذشته ثابت بوده باشد.
کسانی که بخاطر داشتن قرنیه خیلی نازک یا قوز قرنیه (Steep Cornea) برای سایر عمل‌های جراحی چشم با لیزر مثل لیزیک واجد شرایط نیستند، کاندید خوبی خواهند بود؛
عمل لازک برای کسانی که در ورزش‌های پر خطر فعالیت دارند مناسب است چون ریسک بروز مشکلات شدید ناشی از آسیب به چشم بعد از عمل، بسیار کمتر است؛
کسانی که از مشکل خشکی چشم رنج می‌برند برای عمل لازک مناسب‌تر هستند چون به اعصاب قرنیه که مسئول تولید اشک هستند آسیب نمی‌رساند؛
.برای این عمل نباید بیماری یا عفونت چشمی خاصی داشته باشید.
.عمل لازک در بارداری یا دوره شیردهی ممنوع است.
روش عمل
.شیوه انجام جراحی لازک چشم به سه مرحله قبل، در حین و پس از عمل تقسیم بندی می‌شود:
قبل از عمل:
قبل از عمل جراح چشم، معاینه کامل انجام می‌دهد تا شرایط شما را برای انجام جراحی بسنجد. اگر از لنزهای تماسی چشم استفاده می‌کنید پزشک از شما درخواست خواهد کرد تا .حداقل دو هفته قبل از عمل از آنها استفاده نکنید چون شکل طبیعی قرنیه را تغییر می‌دهند.
.قبل از عمل جراحی حتما هماهنگ کنید تا پس از عمل شما را به منزل ببرند چون قادر به رانندگی نخواهید بود.
در حین عمل:
جراح ابتدا با قطره چشمی بی حسی موضعی ایجاد می‌کند. سپس یک برش دایره‌ای در اپیتلیوم قرنیه ایجاد می‌شود. بخش بریده نشده‌ای که به چشم متصل است یا همان فلپ به کمک محلول الکل رقیق شده، حالت شل شدگی پیدا می‌کند تا جراح بتواند به آرامی آن را به یک سمت ببرد.
پس از این مرحله، جراح چشم به کمک لیزر اگزایمر، لایه استرومای قرنیه را تغییر شکل می‌دهد تا بینایی شما اصلاح شود. در نهایت فلپ قرنیه‌ای به جای اولیه خود باز می‌گردد و از لنزهای تماسی خاص به عنوان پانسمان استفاده می‌کنند تا بهبودی بافت قرنیه به خوبی انجام شود.
بعد از عمل:
بعد از عمل لازک چشم چه باید کرد؟ بعد از عمل باید استراحت کمی داشته باشید و سپس می‌توانید به منزل بازگردید. ممکن است برخی افراد در طی چند روز ابتدایی پس از لازک کمی احساس ناراحتی داشته باشند.
بعد از عمل لازک چشم چند روز باید استراحت کرد؟ شما باید پانسمان چشم را حداقل به مدت ۴ روز کامل نگه دارید تا بافت اپیتلیوم قرنیه بهبود پیدا کرده و بازسازی شود. اما احتمالا پزشک جراح به مدت حداقل ۳ هفته برای شما استروئیدهای موضعی و آنتی بیوتیک تجویز کند تا چشم بهبود پیدا کرده و خطر عفونت به حداقل برسد.
برگشت دید در عمل لازک نسبت به لیزیک و پی ار کی بسیار کندتر است. بهبود اولیه بینایی شاید حدود یک هفته طول بکشد. بهبود نهایی نیز احتمالا از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
عوارض عمل لازک چشم
عوارض عمل لازک مشابه با عمل‌های جراحی لیزیک و پی ار کی است:
تاری دید و مشاهده هاله و خیرگی نور؛
بهبودی کمتر از حد انتظار یا بازگشت نمره چشم بعد از عمل لازک که نیازمند جراحی مجدد یا استفاده از عینک و یا لنزهای تماسی برای برخی یا همه فعالیت‌ها خواهد بود
.خشکی چشم
.عفونت و تحریک چشم
گاهی اوقات در طی عمل، فلپ قرنیه‌ای به اندازه کافی قوی نیست تا به جای اولیه برگردد و مشابه با پی ار کی کاملا برداشته می‌شود. این اتفاق عملا خطری ندارد.
.معمولا در شرایطی که برای عمل لیزیک کاندید خوبی نباشید، پزشک جراح عمل لازک را پیشنهاد خواهد کرد.
مزایا و معایب عمل لازک چشم
لازک چشم هم مشابه با سایر عمل‌های جراحی دارای مزایا و معایب خاصی است که در ادامه اشاره می‌کنیم:
مزایا:
عوارض برش و اتصال مجدد فلپ قرنیه بسیار کمتر است؛
احتمال بروز خشکی چشم بسیار کمتر خواهد بود چون معمولا اعصاب چشم آسیب نمی‌بینند؛
برای قرنیه نازک کاملا مناسب است؛
روش درمانی سریع و بدون دردی است؛
اثربخشی و میزان موفقیت عمل زیاد است؛
.نیاز به بخیه نیست
معایب:
مدت زمان ریکاوری کامل چشم و بهبود دید طولانی‌تر از سایر جراحی‌های چشم است؛
ناراحتی بیمار بعد از جراحی در روزهای ابتدایی کمی بیشتر است؛
بیمار پس از جراحی باید لنز پانسمان چشمی را به مدت ۴ روز حداقل بر روی چشمان خود داشته باشد؛
بیمار باید از قطره‌های استروئیدی موضعی به مدت چند هفته استفاده کند که مدت زمان آن نسبت به سایر جراحی‌های چشم بیشتر است.
هزینه عمل لازک چشم چقدر است؟
معمولا هزینه لازک چشم در بین سایر عمل‌های جراحی کمتر است. هزینه کلی آن به تخصص و تجربه پزشک، میزان نمره چشم در دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم، بروز مشکلات و نیاز به عمل ثانویه، نیاز داشتن یک یا هر دو چشم برای عمل لازک و غیره بستگی دارد. بنابراین تنها پس از معاینه کامل می‌توان هزینه آن را مشخص کرد.
سوالات پرتکرار
معمولا سؤال می‌کنند که عمل لازک چقدر طول می‌کشد؟ این عمل جراحی عموما برای هر چشم بیشتر از ۱۵ دقیقه طول نمی‌کشد.
آیا عمل لازک درد دارد؟ در طول جراحی شما بیدار هستید و هیچ دردی را حس نخواهید کرد.